دایره مینا

منتخب آثار دکتر حمید رضا ابراهیم زاده

دایره مینا

منتخب آثار دکتر حمید رضا ابراهیم زاده

دایره مینا

منتخب مقالات. یادداشت ها و آثار پژوهشی، فرهنگی، اجتماعی دکتر حمیدرضا ابراهیم زاده

بایگانی

علل به انقراض رسیدن گویش تبری

دوشنبه, ۱۲ تیر ۱۳۹۶، ۰۹:۱۵ ق.ظ

خطر به انقراض کشیده شدن  گویش شیوا وزیبای مازندرانی


در دو دهه اخیر مردم مازندران با فشار نامرئی فرهنگی واجتماعی  وتبعیض فرهنگی متعددی برگویش وفرهنگ خود متحمل شدند به نحوی که  پنداشتند یکی ازبزرگترین دلائل پیشرفت اجتماعی و اقتصادی آنها دورماندن ازفرهنگ وسبک زندگی وزیست بوم مازنی است

ازقبل ترها تهاجم مشقت ها وناملایمات اجتماعی واقتصادی بر مردم تبرستان  باعث شد که  گمان برند رشد تحصیلی  فرزندان  ونسل جدید در  تسلط بر تکلم گویش فارسی وتغییر معاشرت وسبک زندگی است

 بارسوب  تغییراتی که بصورت نرم وخزنده برپیکره ی  بافت فرهنگی وفولکور مازندرانی حاکم می شد ،می شود دریافت که  مازندرانی ها ناخواسته به تهرانیزه شدن  روی آوردند و سبک زندگی خود را با الگوی  پایتخت مرتبط  ومنطبق کردند.

 از جمله علائم  ریز ومویرگی این جریان  تلاش مردم برای مخفی کردن گویش مازندرانی در ادارات ونهاد ها ومعاشرت ها و مشارکت های اجتماعی  است . مردم سختکوش ورنجکشیده   برای احقاق حقوق اداری سعی کردند تا به زبان رسمی وفارسی روی بیاورند. واین پدیده درحقیقت  به معنای  شکستن حس افتخار به  داشته ها وعدم اعتماد به نفس  و عدم اعتماد به بنیه غنی فرهنگ وگویش مازنی  است.

دراین مقطع همزمان تحقیر گویش و تمسخر وبه استهزا کشیدن لهجه  به بهانه خنداندن در  فیلم ها بویژه شبکه استانی مازندران   فعال شد

برنامه های بسیارسخیف  مبتذلی که از اواسط دهه هفتاد وآغاز رسمیت شبکه ای بنام مازندران صورت گرفت . برنامه هایی   فاقد آموزه ها ی فرهنگی واجتماعی  که فقط برای خنداندن وسرگرمی لحاظ می شد و به شدت در تخریب گویش همت می کرد. هیچگونه کارشناسی فرهنگی  برای تنظیم  ابعاد نقش کاراکترهای لوده ای چون عمو یادگار ونوروز وشهروز و... وجود نداشت بد برنامگی وبی تحرکی  وفقدان تدبیر ویا زیر ساخت های تفکر فرهنگی واجتماعی مدیران شبکه مازندران در تدوین ومهندسی اشاعه ی فرهنگ وفولکورمازندران بزرگترین عامل  تخریب و سو استفاده وتحقیر گویش وفولکورتبری  گردید تا جائیکه بالاخره  سریال موهن پایتخت ساخته شد وهمای غیر معمولی  پایتخت بر دوش مازنی ها جا خوش کرد و مازندرانیان  فاقد تدبیر وکاراکترهای سرخوش ولوده  این تهاجم ویا برنامه را اداره کرد. وتبر تبعیض وتحقیر را برکمر تبریان کوفت.

ندای انتقاد از نماینده ولی فقیه وائمه ی جمعه ونمایندگان استانی ونخبگان استان  برخاست

خشم وتذکر در محافل ومصلاها و صحن   مجلس بخاطر هجمه های توهین آمیز اهالی پایتخت، علنی شد

 بااین اوصاف گوش مدیران  به انتقاد دوستداران گویش وفولکور فرهنگی مازندران  بدهکار نشد.

از قدیم الایام مازندران  بخاطر طراوت وزیبایی های منحصر بفردش  گردشگاه ویا حیات خلوت امرا بود و  مجتمعات وویلاهای رفاهی دولتی وغیر دولتی دراین سرزمین  دربطن کوه وجنگل وسواحل دریا  تاسیس شد .

همچنین  سرسبزی ومناظر بکر وزیبای مازندران جاذب گردشگران ایرانی  وخارجی  است.مسافرت های رفاهی وتفریحی  تهاجمی هموطنان با فرهنگ های متفاوت وسبک کاملا متفاوت بازندگی مردم مازندران باعث تضاد در رویکردهای فرهنگی  بومیان می شود..به نحوی که امروز  چون سالهای قبل از انقلاب ازمفهوم دریا وگردشگر  قرابت فساد اخلاقی وتباهی اقتصادی مستفاد می شود. و بی برنامگی  وفقدان تدبیر مدیران حوزه ی  فرهنگ وگردشگری واقتصاد وجامعه  ... باعث تسریع  تخریب فرهنگ وحتی زیست بوم مازندران عزیز می شود.


از سویی سیل مهاجرتهای بی رویه ی خوش نشین های غیر بومی در جای جای روستاها وشهرهای مازندران ازآغازدهه هشتاد بالا رفت. مراتع وکشتزارها وباغات به شهرک ها و ویلاهای اقماری مبدل شد . ساخت وسازهای بی رویه غیر بومیان به حدی رسید که روستائیان  زحمتکش وخدوم  ، زمین ها ومراتع حاصلخیر را درازای بدست آوردن اندکی رفاه برای خود وفرزندان برباد دادند.

آنهایی که هرگز عواید کار وکشاورزی  پاسخگوی نیازهایشان نمی شود. آنهائی که جز رنج ازبرنج  چیزی حاصلشان نمی شود. آنهایی که در سن کهنسالی برای حفظ آبرو وادار هستند برای امرار معاش و هزینه ی دارو درمان درگل ولای تقلا کنند...

وبالاخره باید چون فلسطینیان سرنوشتی بنام آوارگی قسمت شان شود

عدم توسعه روستایی وبی توجهی به روستائیان  ضربه مهلکی را برمعیشت مردم فهیم ونجیب وموقر روستا فرود آورد وبه تبع آن نارضایتی  از زندگی با محوریت کشاورزی  سبک زندگی روستایی  رامنجرمی  شود وبه این ترتیب  نسل نو و فرزندانشان را حتی بافروش مراتع و خانه سراها به شهرها  واشتغالات موهوم گسیل داشتند وناگفته به  آنها  آموختند که حتی گویش تبری هم می تواند به رفاهشان آسیب بزندو...

بااین تناقضات وتهاجمات بی رویه،  مازندران در سراشیبی  تغییرفرهنگی وبلکه تغییر درسبک زندگی قرارگرفت.



از دل نی جوشید نای نیلگون من


برای بهبود وجبران مافات لازم است و انتظارمی رود:

-     همه مدیران ومسئولین استانی وشهری ازبومیان مازندرانی وازشیفتگان خدمت به زبان وفرهنگ مازندرانی باشند

-   ترویج  مدون گویش شیوا وزیبا ووزین مازندرانی با عاملیت صدا وسیما  وآموزش وپرورش  و میراث فرهنگی وجهانگردی وارشاد استان

-     صدا وسیما دریک حرکت  جهادی هربرنامه و پدیده وکاراکتر لوده ای که با گویش وفرهنگ مازندرانی سروکار دارد   را حذف کند .

-      مدیر کل صدا و سیمای مازندران الزاما باید اصالت مازندرانی داشته و بومی  تبرستان سرسبز باشد وبه دغدغه های فرهنگی واجتماعی  مردم  اهمیت دهد و به حوزه کارسنگین  خود کاملا  اشراف داشته باشد

-      برنامه سازان  وتهیه کنندگان بومی مازندران اولویت ایده های فاخر خود را با گویش ومعرفی فرهنگ وفولکور وفرصت های فرهنگی واجتماعی زیست بوم مازندران انتخاب کنند  وباانتخاب ومهندسی دقیق تری به برنامه ها ی فرهنگی واجتماعی روی آورند

-     بسیج حمایت از فرهنگ وزبان وکالا ی مازندرانی در داخل استان شکل بگیرد.

-    برند سازی کالاها و پدیده ها وواژگان واسامی واعلام  خاص مازنی:

کالاها ومیوه ها وپدیده های منحصر به فرد مازندران به همان عنوان مازندرانی درکل کشورمعرفی شوند وهرگزاقدامی برای  تغییر وترجمه ی آن واژه ها  واسامی صورت نپذیرد

-       مبلغین ومروجین وروحانیون تمام تلاش خود را برای اشاعه گویش مازنی بکار ببرند

-    دولت با جدیت به توسعه ی روستایی وحمایت از روستائیان وکشاورزان اهتمام ویژه ای داشته باشد .

-     جامعه شناسان ورفتارشناسان مازندرانی برای  اشاعه فرهنگ وفولکور ومعاشرت وگویش سبک مازندرانی، درصدا وسیمای استان حاضر شوند وبرنامه های کارشناسی ویژه ای را برای ترمیم زخمهای فرهنگی واجتماعی مردم داشته باشند.

-      نهادها وسازمانهای گردشگری وفرهنگی واقتصادی واجتماعی مازندران تعامل سازنده تری برای احقاق حقوق اجتماعی وفرهنگی واقتصادی مردم مازندران داشته باشند

-       حسن نیت ووحدت وهمدلی وهمزبانی ونوع دوستی  مردم مازندران مثال زدنی است.همت عالی نخبگان مازندران برای اعتلای مازندران رامی طلبد. نخبگانی که می توانند به استان برگردند ونخبگانی که می تواند درهرجایگاه  ومنزلتی نافع فرهنگ ومبلغ  فولکور وارزشهای تبرستان باشند

-       فرصت های فرهنگی وفولکوریک مازندران می تواند منجر به رونق و پویش های اقتصادی کلان واشتغال وتوسعه فرهنگی واجتماعی در سطح استان منجر شود. که این امر نیازمند تعامل و تعاون مدیران ونخبگان استان است ...

 - فرهنگستان زبان وادبیات فارسی به جای مبارزه با ترویج  لهجه ها و زبانهای بومی ایران زمین ورفتارهای متناقض  وبرانداز، به  لهجه ها وگویش ها وزبانهای بومی ایران بها بدهد وبرای احیای آنها  کمیته های فعال استانی در بطن آموزش  وپرورش وآموزش عالی وارشاد و... ،مرکب از نخبگان و جامعه شناسان و زبان شناسان ولهجه دانان  وهنرمندان و... بومی آن استان ویا منطقه  ایجاد کند

- ازشرق  و ابتدای شهرستان گلوگاه تا انتهای غربی ترین مناطق شهرستان رامسر کو به کوی وشهر به شهر اقسام لهجه ها و گویش ها و تفاوت گویش و الفاظ وواژگان بصورت رنگین کمانی از زیبایی های فولکوریک سماعی وبصری وفرهنگی عیان ونهفته است. زبان وگویش  مازندرانی برای بقای همه ی لهجه ها وگویش ها نیازمند ترویج وهمدلی وپایداری همگانی دربرابر تهرانیزه شدن در همه ی حوزه های فرهنگی وسبک زندگی است.واین امر میسر نیست مگر با تشکیل کارگروه های استانی انس و دوستی با زبان مادری...

والی الله المصیر

 حمیدرضاابراهیم زاده

اول تیرماه1395



*تمامی حقوق مربوط به این اثردرانحصارمولف محفوظ است

  • حمیدرضا ابراهیم زاده

نظرات (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی