دایره مینا

منتخب آثار دکتر حمید رضا ابراهیم زاده

دایره مینا

منتخب آثار دکتر حمید رضا ابراهیم زاده

دایره مینا

منتخب مقالات. یادداشت ها و آثار پژوهشی، فرهنگی، اجتماعی دکتر حمیدرضا ابراهیم زاده

بایگانی

ضریحی بر کتابخانه ها

چهارشنبه, ۳۰ آبان ۱۳۹۷، ۰۸:۲۶ ق.ظ

 

معجزه ی جاویدان رسالت خاتم الانبیا  قرآن است.

و قرآن کریم خود را کتاب و نماد دانش معرفی می کند. خداوند خود را آموزگار بشر برای بلوغ فهم بشر وتکامل انسانیت می خواند

ارزش دانایی وسهم آن درتکامل و تعادل بشر ازمنظرقرآن کریم و روایات معصومین  مقدس وارزشمند است.

دانش دراسلام وقرآن اقتدار واعتباراست. ودرحقیقت دانایی و آگاهی، قدرت آور است.

ازاین منظر تلاش دانشمندان،  جهاد ومقدس است. وفضیلت های بی شماری برای مطالعه ودانایی مترتب است

قلم وقدم اهل علم ودانشمندان وپژوهشگران مقدس است ودرحقیقت باید برای ساحت مطالعه ضریح ساخت.

به عقیده ی من بایدبه اعتبار دانش ومجاهدات علمی  بر درگاه وعتبه مدارس. ومحافل علمی ودانشگاهها بوسه زد .



نتیجه تصویری برای ضریح


آنقدر منزلت کتابخانه ها و مراکز علمی مقدس ومحترم ومعتبراست که می شود برآن ضریح ساخت. وبه  نظرم اگر  مبلمان ومعماری  کتابخانه ها واتاق های مطالعه  به شکل ضریح  طراحی شود گزافه نرفته ایم.

زیراهمه  ی آرزوهای پیامبران واهداف معصومین آگاهی بخشودن به مردم برای درک کرامت انسان و صیانت از کرامت انسانهاست. صیانت از حقوق شهروندی بدون آموزش وآگاهی ومطالعه وپژوهش  میسر نیست.

هراندازه که سرانه ی مطالعه وسهم آموزش وپژوهش بالاتر می رود به همان نسبت به توسعه یافتگی  نزدیکتر شده وبرقلمرو شرافت وکرامت انسان  اعتبار شامخ تری نهاده می شود.

اقتدار وفضیلت علم وآگاهی در این است که انسانیت به تکامل وکرامت می رسد

برای اعتبار بخشاندن به مطالعه  وبالا بردن سرانه ی مطالعه ،جامعه  نیازمند عزم ملی وجهادی برای توجه و موانست با کتاب وکتابخانه ومطالعه است .

مهندسان فرهنگی اعم از اساتید وآموزگاران.هنرمندان وشاعران مروجین وعلما و روحانیون ونویسندگان وپژوهشگران برای اعتلای این کوشش همگانی  نقش ارزشمند ومهمی را درفرماندهی وهدایت اندیشه ی  جامعه ایفا خواهند کرد.

والی الله المصیر


حمیدرضاابراهیم زاده

12بهمن1395



تمامی حقوق این اثردرانحصارمولف محفوظ است* 

  • حمیدرضا ابراهیم زاده

نظرات (۲)

نیازی هم به بررسی و مطالعه میدانی نیست که سرانه مطالعه کتاب در جامعه ما در مقایسه با جوامع مشابه همچون ترکیه، مصر یا حتی پاکستان چقدر پایین‌تر است؛ چه رسد به جوامع توسعه‌یافته همچون ژاپن، نروژ، انگلستان یا آمریکا. همچنین نیازی نیست آماری بگیریم که سرانه تیراژ چاپ کتاب در جامعه ما چقدر و باز در جوامع مشابه ما چقدر است. اگر نگاهی به کتاب‌فروشی‌هایمان، چه در تهران و چه در مراکز استان‌های مهم‌مان همچون رشت، تبریز، شیراز، کرمان یا مشهد بیندازیم، خلوتی، کسادی و فروش کم کتاب از در و دیوار آنها هویداست. یا حتی می‌توانیم یک بررسی ساده انجام دهیم و ببینیم در یک دهه گذشته در تهران، کرمان یا رشت چند باب مغازه کتاب‌فروشی جدید باز شده و در مقابل، چه تعدادی از کتاب‌فروشی‌های قبلی و قدیمی‌تر بسته شده‌اند. یا می‌توان آمار گرفت در مراکز این یا آن شهر بزرگ در یک دهه گذشته چه تعداد کتاب‌فروشی باز شده و در مقابل چه تعداد پیتزافروشی، بانک، بوتیک یا بنگاه معاملات املاک باز شده است؟ واقعیت آن است که پایین‌رفتن سرانه مطالعه، تیراژ و خرید کتاب روشن‌تر از آن است که نیازی به آمار و ارقام باشد. سؤال این است که چرا این‌گونه شده است؟ چرا نه نسل جدید و نه نسل قدیم، دیگر کتاب مطالعه نمی‌کنند؟ یک‌سری پاسخ‌ها داده شده؛ ازجمله گفته می‌شود قیمت کتاب بالاست و بسیاری از مردم به‌ویژه اقشار و لایه‌های جوان‌تر و کم‌درآمدتر جامعه قدرت خرید کتاب ندارند. پاسخ دیگر آن است که سانسور و ممیزی کتاب، یکی از موانع مطالعه کتاب شده. پاسخ سوم سروقت فضای مجازی می‌رود. گفته می‌شود فضای مجازی به دو صورت از مطالعه کتاب در ایران جلوگیری می‌کند. نخست آنکه تلگرام، وایبر، واتس‌اپ و... باعث شده‌اند بالاخص اقشار و لایه‌های جوان‌تر جامعه زمان زیادی را به سرگرم‌بودن با گوشی‌های همراهشان اختصاص دهند، زمانی که دست‌کم بخشی از آن می‌توانست به مطالعه کتاب اختصاص یابد. شکل دومی که فضای مجازی بر مطالعه کتاب در ایران اثر منفی گذاشته، دستیابی سریع و آسان به دانش، اطلاعات و منابعی است که دانشجویان و محققان برای تحقیقاتشان نیاز دارند. به‌جای رفتن به کتابخانه یا تهیه کتاب، می‌توانیم از طریق کامپیوتر شخصی‌مان به آخرین آمار، اطلاعات و دانش در حوزه موردنظرمان دست پیدا کنیم. اما هیچ‌کدام این دلایل به نظر نمی‌رسد اقناع‌کننده باشند. بگذارید از آخرین مورد شروع کنیم: فضای مجازی. اگر فضای مجازی عامل اصلی پایین‌رفتن سرانه مطالعه کتاب در ایران می‌شد، در آن صورت در کشورهای توسعه‌یافته که هم امکان دسترسی به اینترنت بیشتر است و هم سرعت آن به‌مراتب بالاتر از ایران است، بعلاوه پدیده‌ای هم به نام «فیلترینگ» وجود ندارد، مطالعه کتاب باید بیشتر از ایران کاهش می‌یافت؛ اما می‌دانیم که این‌گونه نشده است. آمار مطالعه کتاب در کشورهای پیشرفته با وجود گسترش فضای مجازی، تغییر محسوسی نکرده است. حتی می‌توان استدلال کرد که فضای مجازی با گسترش اطلاعات بیشتر درمورد موجبات و آثار منتشرشده باعث بالارفتن تیراژ کتاب هم شده است. بالابودن هزینه کتاب هم به نظر نمی‌رسد دلیل چندان قانع‌کننده‌ای باشد. قیمت یک پیتزا به اندازه قیمت یک کتاب است و اگر قیمت یک کتاب را حول و حوش ٢٠،١٥ هزار تومان در نظر بگیریم، در آن صورت این پرسش باقی می‌ماند که چرا خیلی از جوانان حاضرند به‌راحتی و با کمال میل ٢٠،١٥ هزار تومان برای یک پیتزا بدهند اما همان جوان‌ها حاضر نیستند، با همان قیمت یک کتاب بخرند؟ درواقع رشد و گسترش قارچ‌گونه رستوران‌های فست‌فود در بسیاری از شهرهایمان مبین آن است که برای محصولات آنها مشتری کم نیست. درحالی‌که یک‌صدم این‌گونه رستوران‌ها، شاهد بازشدن کتاب‌فروشی نیستیم. مشکل در جای دیگری است. مشکل در اینجاست که چرا جوانان ایرانی حاضر هستند ٢٠،١٥ هزار تومان برای یک پیتزا بپردازند اما حاضر نیستند همان مقدار، اندکی کمتر یا بیشتر را برای خرید یک کتاب بپردازند؟ سانسور و ممیزی کتاب البته تا حدودی می‌تواند باعث کاهش مطالعه شده باشد اما کتاب‌های زیادی هستند که مجوز انتشار دریافت کرده‌اند و ممیزی هم چندان حساسیتی روی موضوعات آنها ندارد. درخصوص این دست آثار هم که بدون سانسور و ممیزی منتشر شده‌اند، همان داستان استقبال‌نکردن از خرید کتاب وجود دارد. واقعیت آن است نه گران‌بودن کتاب، نه امکان دسترسی به فضای مجازی و نه سانسور و ممیزی کتاب، دلایل پایین‌بودن سرانه مطالعه در ایران نیستند. خیلی کلی اگر گفته باشیم، به نظر می‌رسد اساسا دو دلیل اصلی برای رفتن به سراغ کتاب وجود دارد. نخست برای اقناع نیازهای روحی و فرهنگی‌مان. مطالعه یک رمان، یک کتاب شعر یا یک نمایش‌نامه و این دست آثار، باعث انبساط خاطرمان می‌شود و از مطالعه آنها لذت می‌بریم. انگیزه دوم برای مطالعه کتاب به منظور بالابردن آگاهی و دانش صورت می‌گیرد. مطالعه کتب علوم انسانی به این دلیل انجام می‌شوند. البته انگیزه‌های دیگری نیز می‌توان سراغ گرفت اما نوعا ما یک کتاب را یا به‌واسطه انبساط خاطر و لذت‌بردن از آن مطالعه می‌کنیم یا به منظور افزایش آگاهی و دانشمان. انگیزه اول چندان نیازی به توضیح ندارد. بسیاری از ما حداقل یک‌ بار در عمرمان لذت خواندن یک داستان را تجربه کرده‌ایم؛ با اینکه می‌دانیم داستان ساخته و پرداخته ذهن نویسنده است اما از خواندنش لذت می‌بریم. اما انگیزه دوم قدری پیچیده‌تر است؛ خواندن کتاب به‌منظور آگاهی و دانش. در این خصوص باید گفت در ایران به‌واسطه نگاه برخی مسئولان و دولتمردانمان چندان احساس کمبود دانش و آگاهی وجود ندارد یا دقیق‌تر گفته باشیم در ایران نگاه دولتمردان و مسئولانمان به انسان و جامعه‌اش‌، به گذشته‌اش، امروزش یا آینده‌اش، به تحولات منطقه یا دنیا، به اخلاق و سایر جنبه‌های زندگی، جایی برای ابهام و شک و تردید و درنتیجه نیاز به آگاهی باقی نمی‌گذارد. برخی مسئولان ما همه پاسخ‌ها و برای همه ابهامات جواب دارند. بنابراین نیازی به بررسی، تحقیق و مطالعه در هیچ زمینه‌ای باقی نمی‌ماند که در قالب کتاب و نوشته منتشر شود و مردم هم آن آثار را تهیه و مطالعه کنند. حتی مسئولان ما در زمینه هنر، سینما، تئاتر، ادبیات، شعر و این‌دست هنرها هم می‌دانند که چه چیزی مناسب است و باید منتشر یا ساخته شود و مردم آنها را ببینند، بشنوند یا بخوانند، چه رسد به مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، تاریخی، بین‌المللی و... . به زبان ساده‌تر، در ایران اساسا چندان نیازی به مطالعه نیست تا انسان دانش و آگاهی‌هایش را بالا ببرد. مسئولان تقبل زحمت کرده و همه پرسش‌ها را پاسخ‌گو هستند و کمتر حوزه‌ای وجود دارد که مسئولان ما یا صاحبنظران دولتی‌مان اذعان کرده باشند که درخصوص آنها آگاهی ندارند؛ بنابراین در جامعه‌ای که مسئولان و اندیشمندانش پاسخ همه پرسش‌ها را می‌دانند و اساسا ابهام و تردیدی در هیچ حوزه‌ای وجود ندارد، دیگر چه نیازی می‌ماند که مردم آن جامعه بخواهند مطالعه کنند؟ - برگرفته از متن زیبا کلام - درمورد اینکه چرا ایرانی ها نیازی به مطالعه نمی بینند -
عزیزم با کسی دوست شو که کتاب بخواند. کسی که پولش را به جای دود و دم و مشروب، خرج کتاب کند. دوستی که در سوگ " گُل ممدِ کلیدر " گریسته باشد و در خیالش با " مارال "به خواب رفته باشد. کسی که " همسایه های " " احمد محمود " را بخواهد که بخواند. دوستی که " جای خالی سلوچ " , "کافه پیانو " ، "عزاداران بَیَل" را بخواند. کسی که سولمازِ آتش بدون دود را تا خانه بخت همراهی کرده " بامدادِ خمار " و " شوهر آهو خانم "،ِ " بوف کور " صادق هدایت، "شازده احتجابِ " گلشیری را بخواند و "سمفونی مردگانِ " معروفی را با دل و جان گوش کند. کسی که " تنگسیر "، صادق چوبک و " چشم هایش " بزرگ علوی و " در درازنای شبِ " میرصادقی و " سووشون " سیمین دانشور را نظاره کند. مدیر مدرسه اش جلال آل احمد باشد و " داستان یک شهر " را از زبان احمد محمود شنیده و در " کافه نادری " رضا قیصریه به ملکوت بهرام صادقی برسد. دوست خوبم با کسی دوست شو که کارتِ کتابخانه اش از کارت عابر بانکِ والدینش برایش ارزشمندتر باشد. تشخیص اش سخت نیست، حتماً در کیفش بجای فندک و انبوه لوازم آرایش، کتابی برای خواندن و بجای صحبت از آخرین مدل پورشه و تیپ فلان خواننده و هنرپیشه، از آخرین کتاب هایی که وارد بازار نشر شده اند، حرف می زند. کسی که وقتش بجای کافی شاپ ها و متر کردن خیابانها، در کتابخانه ها و کتابفروشی ها بگذرد‌. کسی که یک غزل حافظ زنده اش کند و برای تماشایِ سرو سیمین سعدی سرش را بر باد بدهد و با دوبیتی های خیام دلش روشن شود. کسی که سوار بر شبدیزِ خسرو همراه با لیلی و مجنون به جشن شیرین و فرهادِ نظامی برود. با کسی دوست شو که بر داغ سهراب جوانمرگ گریسته و رستم شاهنامه را بر جومونگ تلویزیون ترجیح دهد و برای فرزند همسایه شان دعایِ فردوسی بزرگ را بخواند: سیه نرگسانت پر از شرم باد رخانت همیشه پر آزرم باد کسی که در جستجوی خورشید شمس همراه با مولانا از بلخ تا قونیه سفر کرده و در خلوتِ کیمیا خاتون سماع کرده باشد. نازنینم! با جوانی دوست شو که فریاد " آی آدم های " نیما را شنیده و آیدا را در آیینه شاملو دیده باشد. کسی که " آرش کمانگیرِ " سیاوش کسرایی را به رویِ خار و خاراسنگ خوانده و در یک شب مهتابی با " مشیری " باز از آن کوچه گذشته و اشکی در گذرگاه تاریخ ریخته باشد. کسی که سوار بر اسب سپید وحشی منوچهر آتشی از کوچه باغ های نیشابور شفیعی کدکنی گذشته تا به سرای بی کسیِ ابتهاج برسد... با کسی دوست شو که در سرمای زمستانِ اخوان با قاصدک، ن رم و آهسته به سراغ سهراب سپهری رفته باشد تا با فروغ تولدی دیگر پیدا کند و تا شقایق هست زندگی کند... کسی که با " یاد ایام "، یادی از نوایِ شجریان کند و " ماهور شجریان " با دلش بیداد کرده باشد. کسی که "الهه نازِ " بنان و گلنار و زهره داریوش رفیعی را دوست داشته و آواز قمر، مرغ جانش را به پرواز در آورد. کسی که تار شهناز و لطفی زخمه بر دلش بزند، "بانگ نی" کسایی و موسوی آتش به جانش افکند و با سه تار ذوالفنون و ساز یاحقی شهنوازی کند. با کسی دوست شو که شخص را مانند بت پرستش نکند پرستش از ان خداست آن هم اگاهانه نه کور کورانه... با کسی دوست شو که در موبایلش بجای صد نوع گیم، صد کتاب صوتی باشد و اگر جایی به انتظار نشست، انتظارش را با " صد سال تنهایی " مارکز پُر کند و با "بیگانه " آلبر کامو، بیگانه نباشد... کسی که در اوج جنگ با آناکارنینا در اندیشه صلح با تولستوی باشد. کسی که داستایوسکی و برادران کارامازوف را بخاطر جنایت یک ابله، مکافات نکند و هستی و نیستی اش را تقدیم سارتر کند. عزیزم! با کسی باش که پرورش عضلات مغزش را مهم تر از عضلات بدنش با تزریق آمپول بداند. کسی که برای بدست آوردن محبوبش مبارزه می کند ، اما هیچ‌ عشقی را گدایی نمی کند...! فردی که شرم را در نگاه خود جستجو می کند. با کسی که بداند راه موفقیت، با شکست سنگفرش شده و با هر شکست، محکم‌تر از قبل کنارت می ماند. کسی که آرزو نکند مشکلاتش آسان شوند، بلکه تلاش کند که توانش افزونی یابد. کسی که حتی در اوج اندوه، تبسم را فراموش نکند و کلامش تسکینی باشد برای " دوزخیان روی زمین ". اگر با کسی دوست شدی که اهل خواندن بود، کنارش باش. لازم نیست دوستِ تو شاگرد اول کلاس باشد. کافیست فقط کتابخوان باشد. چون کسی که کتابخوان است یک روز درس خوان هم می شود، اما خیلی از درس خوان ها هرگز کتابخوان نخواهند شد. با کسی دوست شو که بوی_کتاب بدهد. کسی که عطر و ادکلنش بویِ خوش کتاب باشد. بوی خوشِ کتاب...
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی