مدیریت زمان -مرگ

 

 مــدیــریــت زمــان: مــــرگ

 مــــرگ: بزرگتــــرین معمــــا و پیچیـــده‌ترین راز خلقــت انســـان.

مولف کاتالوگ کائنات تنها کسی است که از مرگ بیشترین اطلاعات را دارد. او آفریننده این بخش از نرم‌افزار حیات کامل است. و در این کتاب پرده از اسراری برداشته است که با وجود این افشاگری هنوز هم انسانها درباره مسئله مرگ بسیار ناتوان هستند. اما راسخان در علم همانند امام زین العابدین درباره مرگ تعابیری همچون پوشیدن لباس نو، درآمدن از قفس نیز بکار برده‌اند. البته برای اهل باورمرگ امری دلگشا و راهی برای برون رفت از کسالت و محنت‌های دنیایی است. و کشش خاک را امری مغایر با پرواز خود می‌دانند...

مرگ برای کسانیکه ذهنشان به خاک گره خورده است بسیار رنج آور است و مطابق با گفته‌های راسخان در دانش همانند قطعه قطعه شدن وعبور شتر از سوراخ سوزن است که بی شک سخت و دردناک است.

دل بستن به تمنیات و دوست داشتنی‌های  دنیا برای همه انسانها وجود دارد. همه ما به خانواده و اموال و...علاقمندیم. اما گاهی باید تا اندازه‌ای دل بست که فراموش نکنیم اهل کجاییم. ما با خانواده و دوست داشتنی‌هایمان همسفر و همسفره‌ایم. و قرار است کالبدمان توسط زمین بلعیده شود. و روحمان با بال پندار و کردارش به ملکوت و عرش شتاب بردارد. هر چقدر به خاک دلبسته‌تر باشیم فشار بیشتری در هنگام مرگ عایدمان می‌شود و هر چقدر که دنیا را راحت‌تر به اهلش واگذاریم آسان تر و سبکبال‌تر پرواز خواهیم کرد.

داستان ما انسانها  شباهت زیادی به غریبه‌ای در مسافرخانه دارد که می‌خواهد چند روزی در غریبستان به کارهایش برسد و برود. اما هرگز بفکر تزئین و خرید مسافر خانه نمی‌افتد...او باید برود.

ما از جائیکه آمدیم به همان جا برمی‌گردیم وهمه جانها به جان واحدی و به تعبیری به جانان متصل می‌گردد.

در کاتالوگ ما(لوح محفوظ) همه جزئیات زندگیمان درج شده است و تمام وقایع خوش و ناخوش حیاتمان در آن مرقوم شده است.

کِتَابٌ مَّرْقُومٌ   

نامه‌ای است رقم‌خورده و سرنوشتی است قطعی،

یَشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ   

که مقربان شاهد آنند!

إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِی نَعِیمٍ  

مسلّماً نیکان در انواع نعمت‌اند:

عَلَى الْأَرَائِکِ یَنظُرُونَ  

بر تختهای زیبای بهشتی تکیه کرده و (به زیباییهای بهشت) می‌نگرند!

تَعْرِفُ فِی وُجُوهِهِمْ نَضْرَةَ النَّعِیمِ    

در چهره‌هایشان طراوت و نشاط نعمت را می‌بینی و می‌شناسی!

یُسْقَوْنَ مِن رَّحِیقٍ مَّخْتُومٍ   

آنها از شراب (طهور) زلال دست‌نخورده و سربسته‌ای سیراب می‌شوند!

خِتَامُهُ مِسْکٌ ۚ وَفِی ذَٰلِکَ فَلْیَتَنَافَسِ الْمُتَنَافِسُونَ

مهری که بر آن نهاده شده از مشک است؛ و در این نعمتهای بهشتی راغبان باید بر یکدیگر پیشی گیرند!

وَمِزَاجُهُ مِن تَسْنِیمٍ

این شراب (طهور) آمیخته با «تسنیم» است،

عَیْنًا یَشْرَبُ بِهَا الْمُقَرَّبُونَ  

همان چشمه‌ای که مقرّبان از آن می‌نوشند.     سوره مطففین 

 

و ما مختاریم که تا محدوده‌ی پرواز حرکت کنیم. هر چه بیشتر پروار شویم بهتر حرکت می‌کنیم.

مگر نه این که دنیا مزرعه آخرت است، پس قرار است کشت کنیم و تلاش کنیم تا برای لذت واقعی و آسانی (یُسر- بهشت) آماده شویم.

فسنیسره للیسرا- اعلی7

در سیره عرفا و اولیای کامل آمده است : که کسانی بوده‌اند که به مرگ اختیاری در گذشته‌اند و کسانی هستند که از لحظات مرگشان با خبرند.

بنظر می‌رسد که این طائفه از انسان‌های فرشته‌خو با همه امواج و تلاطم مرگ آشنا بوده و از مرگ خویش لذت می‌برند.

همانندجمله‌ی جوان سرو قامت عاشوایی که فرموده است: مرگ برای من از عسل شیرین تر است.

ما خاکیان برای رسیدن به علیای (بلندای ) تکامل نیازمند مرگ هستیم . و مرگ چون عنصری ناشناخته در سلولهایمان جریان دارد. با اینکه دانشمندان به مکاشفات علمی بالایی رسیده‌اند اما هرگز نتوانسته‌اند. منشاء آغازین حیات را بیابند. و هرگز نتوانسته‌اند عنصر پایان حیات را کشف کنند.

مقرر شده است تا انسانها و جنبندگان تا آخرین خرده رزق معلومشان را نخورده‌اند از اینجا نروند.

إِلَىٰ یَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ ﴿الحجر: ٣٨﴾

 أُولَٰئِکَ لَهُمْ رِزْقٌ مَّعْلُومٌ ﴿الصافات: ٤١﴾

  إِلَىٰ قَدَرٍ مَّعْلُومٍ ﴿المرسلات: ٢٢﴾  

 با این درک در می‌یابیم که امر مرگ نیز بسیار برنامه هدفمندی دارد و از سخن بزرگان و راسخان در دانش است که خداوند بهترین و مناسب‌ترین لحظات را برای مرگ انسانها انتخاب می‌کند بویژه اینکه باید متوجه باشیم که از این اولویت و هدیه الهی به نحو شایسته‌ای بیاندیشیم و استقبال کنیم.

مرگ برای اولیا و دوستان خدا قطعا دارای زیبایی‌هایی است که ما علاقمندان به این اولیا چون در عزا و فراقیم، هرگز از آن با خبر نمی‌شویم.

خداوند جان می‌بخشد و جان می‌خرد. و بزرگترین مشتری جان ما آدمیان، خود حضرت دوست است. بویژه اینکه با قیمت بهشت جان می‌خرد.

إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَىٰ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُم بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَیَقْتُلُونَ وَیُقْتَلُونَ وَعْدًا عَلَیْهِ حَقًّا فِی التَّوْرَاةِ وَالْإِنجِیلِ وَالْقُرْآنِ وَمَنْ أَوْفَىٰ بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَیْعِکُمُ الَّذِی بَایَعْتُم بِهِ وَذَٰلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ ﴿التوبة: ١١١﴾

خداوند از مؤمنان، جانها و اموالشان را خریداری کرده، که (در برابرش) بهشت برای آنان باشد؛ (به این گونه که:) در راه خدا پیکار می‌کنند، می‌کشند و کشته می‌شوند؛ این وعده حقّی است بر او، که در تورات و انجیل و قرآن ذکر فرموده؛ و چه کسی از خدا به عهدش وفادارتر است؟! اکنون بشارت باد بر شما، به داد و ستدی که با خدا کرده‌اید؛ و این است آن پیروزی بزرگ!

واز مدعیان راستگویی نیز تمنای مرگ دارد

وَلَقَدْ کُنتُمْ تَمَنَّوْنَ الْمَوْتَ مِن قَبْلِ أَن تَلْقَوْهُ فَقَدْ رَأَیْتُمُوهُ وَأَنتُمْ تَنظُرُونَ ﴿آل‌عمران: ١٤٣﴾

و شما مرگ (و شهادت در راه خدا) را، پیش از آنکه با آن روبه‌رو شوید، آرزو می‌کردید؛ سپس آن را با چشم خود دیدید، در حالی که به آن نگاه می‌کردید (و حاضر نبودید به آن تن دردهید! چقدر میان گفتار و کردار شما فاصله است؟!)

قُلْ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ هَادُوا إِن زَعَمْتُمْ أَنَّکُمْ أَوْلِیَاءُ لِلَّهِ مِن دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِن کُنتُمْ صَادِقِینَ

بگو: «ای یهودیان! اگر گمان می‌کنید که (فقط) شما دوستان خدائید نه سایر مردم، پس آرزوی مرگ کنید اگر راست می‌گویید (تا به لقای محبوبتان برسید)!»جمعه6

قُلْ إِن کَانَتْ لَکُمُ الدَّارُ الْآخِرَةُ عِندَ اللَّهِ خَالِصَةً مِّن دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِن کُنتُمْ صَادِقِینَ

بگو: «اگر آن (چنان که مدعی هستید) سرای دیگر در نزد خدا، مخصوص شماست نه سایر مردم، پس آرزوی مرگ کنید اگر راست می‌گویید!». بقره 94

برای انسانها شایسته است که هر از چندگاهی به مسئله مرگ خود بیاندیشند و یا به دیدار اهل قبور بشتابند و احوال یاران و از دست رفتگانشان بجویند وخود را از حال آنها مستثنا ندانند.

در کلام عرفا داریم که هنگام تشیع جنازه دقت کنید و عبرت بگیرید که در حقیقت تشیع و به خاکسپاری خود شماست....

مرگ و زندگی  هر دو از ساختارکاملی برخوردارند هر کدام لازم و ملزوم یکدیگرند به همین علت در قرآن تعداد واژه مرگ با حیات برابر است  وهر کدام 145 بار در قرآن تکرار شده اند. گرچه مرگ کمال انسان است اما حق زیستن و زندگی برای انسان بسیار ارزشمند است ...

موت- میت – مات- موتا- و....

واژه اجل 31بار-

واژه اجلا3 بار

واژه اجلت ا بار

واژه اجلهم 6 بار

واژه موجلا 1 بار

-   آل عمران145: هیچ‌کس، جز به فرمان خدا، نمی‌میرد؛ سرنوشتی است تعیین شده؛ (بنابراین، مرگ پیامبر یا دیگران، یک سنّت الهی است.) هر کس پاداش دنیا را بخواهد (و در زندگی خود، در این راه گام بردارد،) چیزی از آن به او خواهیم داد؛ و هر کس پاداش آخرت را بخواهد، از آن به او می‌دهیم؛ و بزودی سپاسگزاران را پاداش خواهیم داد.

– حدید:22: مَا أَصَابَ مِن مُّصِیبَةٍ فِی الْأَرْضِ وَلَا فِی أَنفُسِکُمْ إِلَّا فِی کِتَابٍ مِّن قَبْلِ أَن نَّبْرَأَهَا ۚ إِنَّ ذَٰلِکَ عَلَى اللَّهِ یَسِیرٌ 

هیچ مصیبتی (ناخواسته) در زمین و نه در وجود شما روی نمی‌دهد مگر اینکه همه آنها قبل از آنکه زمین را بیافرینیم در لوح محفوظ ثبت است؛ و این امر برای خدا آسان است!

 

-   روم41: ظَهَرَ الْفَسَادُ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ لِیُذِیقَهُم بَعْضَ الَّذِی عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ  

فساد، در خشکی و دریا بخاطر کارهایی که مردم انجام داده‌اند آشکار شده است؛ خدا می‌خواهد نتیجه بعضی از اعمالشان را به آنان بچشاند، شاید (بسوی حق) بازگردند!

 

-    شوری 30: وَمَا أَصَابَکُم مِّن مُّصِیبَةٍ فَبِمَا کَسَبَتْ أَیْدِیکُمْ وَیَعْفُو عَن کَثِیرٍ  

هر مصیبتی به شما رسد بخاطر اعمالی است که انجام داده‌اید، و بسیاری را نیز عفو می‌کند!

- نسا77و78: أَیْنَمَا تَکُونُوا یُدْرِککُّمُ الْمَوْتُ وَلَوْ کُنتُمْ فِی بُرُوجٍ مُّشَیَّدَةٍ ۗ وَإِن تُصِبْهُمْ حَسَنَةٌ یَقُولُوا هَٰذِهِ مِنْ عِندِ اللَّهِ ۖ وَإِن تُصِبْهُمْ سَیِّئَةٌ یَقُولُوا هَٰذِهِ مِنْ عِندِکَ ۚ قُلْ کُلٌّ مِّنْ عِندِ اللَّهِ ۖ فَمَالِ هَٰؤُلَاءِ الْقَوْمِ لَا یَکَادُونَ یَفْقَهُونَ حدیثًا  

هر جا باشید، مرگ شما را درمی‌یابد؛ هر چند در برجهای محکم باشید! و اگر به آنها [= منافقان‌] حسنه (و پیروزی) برسد، می‌گویند: «این، از ناحیه خداست.» و اگر سیّئه (و شکستی) برسد، می‌گویند: «این، از ناحیه توست.» بگو: «همه اینها از ناحیه خداست.» پس چرا این گروه حاضر نیستند سخنی را درک کنند؟!

مَّا أَصَابَکَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ ۖ وَمَا أَصَابَکَ مِن سَیِّئَةٍ فَمِن نَّفْسِکَ ۚ وَأَرْسَلْنَاکَ لِلنَّاسِ رَسُولًا ۚ وَکَفَىٰ بِاللَّهِ شَهِیدًا     

(آری،) آنچه از نیکیها به تو می‌رسد، از طرف خداست؛ و آنچه از بدی به تو می‌رسد، از سوی خود توست. و ما تو را رسول برای مردم فرستادیم؛ و گواهی خدا در این باره، کافی است!

 

–  اعراف34 – یونس49- نحل 61- ابراهیم 44:

وَلِکُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ ۖ فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لَا یَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً ۖ وَلَا یَسْتَقْدِمُونَ  

 

برای هر قوم و جمعیّتی، زمان و سرآمد (معیّنی) است؛ و هنگامی که سرآمد آنها فرا رسد، نه ساعتی از آن تأخیر می‌کنند، و نه بر آن پیشی می‌گیرند

 

-   رعد 38  :وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلًا مِّن قَبْلِکَ وَجَعَلْنَا لَهُمْ أَزْوَاجًا وَذُرِّیَّةً ۚ وَمَا کَانَ لِرَسُولٍ أَن یَأْتِیَ بِآیَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ ۗ لِکُلِّ أَجَلٍ کِتَابٌ  

ما پیش از تو (نیز) رسولانی فرستادیم؛ و برای آنها همسران و فرزندانی قرار دادیم؛ و هیچ رسولی نمی‌توانست(از پیش خود) معجزه‌ای بیاورد، مگر بفرمان خدا! هر زمانی نوشته‌ای دارد (و برای هر کاری، موعدی مقرّر است)! 

 

عنکبوت5- مَن کَانَ یَرْجُو لِقَاءَ اللَّهِ فَإِنَّ أَجَلَ اللَّهِ لَآتٍ ۚ وَهُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ   

 

کسی که امید به لقاء الله (و رستاخیز) دارد (باید در اطاعت فرمان او بکوشد!) زیرا سرآمدی را که خدا تعیین کرده فرامی‌رسد؛ و او شنوا و داناست!

وَمَن جَاهَدَ فَإِنَّمَا یُجَاهِدُ لِنَفْسِهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ لَغَنِیٌّ عَنِ الْعَالَمِینَ  

کسی که جهاد و تلاش کند، برای خود جهاد می‌کند؛ چرا که خداوند از همه جهانیان بی نیاز است.

وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّئَاتِهِمْ وَلَنَجْزِیَنَّهُمْ أَحْسَنَ الَّذِی کَانُوا یَعْمَلُونَ [٢٩:٧]

و کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام دادند، گناهان آنان را می‌پوشانیم (و می‌بخشیم) و آنان را به بهترین اعمالی که انجام می‌دادند پاداش می‌دهیم.

 

مــرگ مـاننــد خــواب: 

- زمر42: اللَّهُ یَتَوَفَّى الْأَنفُسَ حِینَ مَوْتِهَا وَالَّتِی لَمْ تَمُتْ فِی مَنَامِهَا ۖ فَیُمْسِکُ الَّتِی قَضَىٰ عَلَیْهَا الْمَوْتَ وَیُرْسِلُ الْأُخْرَىٰ إِلَىٰ أَجَلٍ مُّسَمًّى ۚ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ  

خداوند ارواح را به هنگام مرگ قبض می‌کند، و ارواحی را که نمرده‌اند نیز به هنگام خواب می‌گیرد؛ سپس ارواح کسانی که فرمان مرگشان را صادر کرده نگه می‌دارد و ارواح دیگری را (که باید زنده بمانند) بازمی‌گرداند تا سرآمدی معیّن؛ در این امر نشانه‌های روشنی است برای کسانی که اندیشه می‌کنند!

- منافقون10و11: وَأَنفِقُوا مِن مَّا رَزَقْنَاکُم مِّن قَبْلِ أَن یَأْتِیَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ فَیَقُولَ رَبِّ لَوْلَا أَخَّرْتَنِی إِلَىٰ أَجَلٍ قَرِیبٍ فَأَصَّدَّقَ وَأَکُن مِّنَ الصَّالِحِینَ  

از آنچه به شما روزی داده‌ایم انفاق کنید، پیش از آنکه مرگ یکی از شما فرا رسد و بگوید: «پروردگارا! چرا (مرگ) مرا مدت کمی به تأخیر نینداختی تا (در راه خدا) صدقه دهم و از صالحان باشم؟!»

منافقون11 :وَلَن یُؤَخِّرَ اللَّهُ نَفْسًا إِذَا جَاءَ أَجَلُهَا ۚ وَاللَّهُ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ  

خداوند هرگز مرگ کسی را هنگامی که اجلش فرا رسد به تأخیر نمی‌اندازد، و خداوند به آنچه انجام می‌دهید آگاه است.

-    نوح 4:  یَغْفِرْ لَکُم مِّن ذُنُوبِکُمْ وَیُؤَخِّرْکُمْ إِلَىٰ أَجَلٍ مُّسَمًّى ۚ إِنَّ أَجَلَ اللَّهِ إِذَا جَاءَ لَا یُؤَخَّرُ ۖ لَوْ کُنتُمْ تَعْلَمُونَ

اگر چنین کنید، خدا گناهانتان را می‌آمرزد و تا زمان معیّنی شما را عمر می‌دهد؛ زیرا هنگامی که اجل الهی فرا رسد، تأخیری نخواهد داشت اگر می‌دانستید!»

-   اعراف 185: قدرت فهم در لحظات احتضار بال می رود:

أَوَلَمْ یَنظُرُوا فِی مَلَکُوتِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا خَلَقَ اللَّهُ مِن شَیْءٍ وَأَنْ عَسَىٰ أَن یَکُونَ قَدِ اقْتَرَبَ أَجَلُهُمْ ۖ فَبِأَیِّ حَدِیثٍ بَعْدَهُ یُؤْمِنُونَ   

آیا در حکومت و نظام آسمانها و زمین، و آنچه خدا آفریده است، (از روی دقت و عبرت) نظر نیفکندند؟! (و آیا در این نیز اندیشه نکردند که) شاید پایان زندگی آنها نزدیک شده باشد؟! (اگر به این کتاب آسمانی روشن ایمان نیاورند،) بعد از آن به کدام سخن ایمان خواهند آورد؟!

                                                                                     

                                                           

 * تقدیم به روح عرشی پدر عزیز ومهربانم که همواره بصیرت و اخلاص دردین و محبت در رفتار شیوه اش بود.

 

                حمیدرضا ابراهیم زاده

                                            رامسر 27/4/1383