این افغانی ها

 این افغانی ها

چرا مردم افغانستان پس از بدست آوردن حکومت دموکراتیک  به یکباره منتظر قدوم طالبان شدند وشهر بشهر طالبان افغانستان را در سیطره خود قرار داد؟ 

پیش از جستجوی هر علتی باید به عنصر فرهنگ و مذهب وسبک زندگی مردم و جامعه افغانی نگاه کرد.

خاستگاه های زندگی وآرمانهای مردم افغان باآموزه های اعتقادی وباورهای دینی آنان پیوند خورده است.

 از این رو در ذات و بستر  فکری و باورهای مردم افغانستان آتش زیر خاکستری به نام  "منش طالبانیسم" وجود دارد وهر از چند گاهی علی رغم تمایل نسل جدید به سمت وسوی زندگی دموکراتیک و رفتارهای تکنو کراتیک به نا گه همه ی آنچه را که آتش زیر خاکستر و ذات و بستر فکری ملت افغان می دانیم بر جامعه هجوم می آورد و نخبگان جامعه وپیرو آن اقشارمردم دچار عقوبت شوم "خود کردگی" می شوند .

واین تهاجم سهمناک مورد نیاز و دلپسند غالب مردم نیست وباعث آوارگی و مرگ و مهاجرت مردم می شود  زیراحکومت به سبک  بدوی و "طالبانیسم" اقناع کننده نیازها و آسودگی افغانها نیست.

 و تنها گروههای افراطی مذهبی و وابستگان به سلفی گری از راه عضویت در گروههای نظامی و شبه نظامی با عناوین هوادار و جنگجو برای مدت اندکی احساس آسودگی تصنعی دارند.

از سوی دیگر در بررسی روابط تجاری افغانها با ملل جهان  علی رغم داشتن منابع وسرمایه های اقلیمی  معتنابه ،تقریبا چیزی برای گفتن نداشته است.

حجم مبادلات تجاری افغانستان در حوزه های کشاورزی ومنابع طبیعی تقریبا ناچیز است.

همچنین برخلاف تمایلات قوانین بین المللی افغانها علاوه برمهاجرت های غیرقانونی، تمایلات نامطبوع و رفتارهای بزهکارانه ای در تجارت مواد مخدر دارند. وهمین رویکرد، سبک زندگی و هویت اجتماعی آنان را در نزد افکار جامعه جهانی سخیف و خشن نشان داده است.

اما یکی دیگر از عوامل ساقط شدن حکومت  دموکراتیک از سوی مردم و یا طالبان بی رغبتی اغلب مردم به حکومت و یا ناکار آمدی حکومت برای جلب رضایتمندی مردم بوده است. پس ساقط شدن دولت " اسامه بن لادن" و طالبان در دو دهه گذشته متاسفانه تلاش بسیار ضعیفی برای پیشبرد چشم اندازهای حاکمیت جمهوری خواهانه و یا دموکراسی پسندانه انجام گرفته است.

 یکی دیگر از دلایل بی رغبتی مردم برای صیانت از حاکمیت دموکراتیک . وابستگی حکومت به اجانب بوده است. و دولت ها خود را بصورت شفاف دست نشانده قدرتهای دیگر نشان می دادند.و این نشانه می تواند خلا نخبگان و  تحصیل کردگان مورد نیاز توسعه افغانستان را نشان دهد نخبگان افغان بسیار اندک ولی در خارج از کشور به مشاغل دیگر مشغول بوده و برای توسعه وتقویت وحمایت از زادگاه و جامعه ی خود قدمی برنداشته اند.

باروی کار آمدن "حامد کرزای" وسپس " اشرف غنی" و نحوه ی تعاملات این دو رئیس جمهور با کشورهای نظیر امریکا و وابستگی مفرط نظامی به کشورهای غربی ،همه ی شک ها در مردم به یقین منجرشد که حکومت ها دست نشانده اجانب هستند!...

اما واقعیت شفاف این است که؛

افغانها از دیر باز هدف را  گم کرده اند و هیچ سبکی برای زندگی خود و تعاملات خود با مقتضیات جهانی پدید نیاورده اند. و "آموزشی برای توسعه و استقلال خود "و داشتن زندگی آسوده ندیده اند .

خلاء  نخبگان در کشور و افق تار و غبار آلود آموزه های غلط  و دوگانگی  حرکت بسوی تغییر وماندن بر سلف سابق آنها را مستاصل کرده است.

آنچه را که آنها نیاز دارند "درک توسعه" و آرمان خواهی و تعامل و انسجام و همبستگی برای داشته هاست.

اصلاحاتی که باید از راه آموزه ها در آموزش و پرورش به نسل جدید منتقل شود  و یا خانواده ها دگرگونی ها و توسعه را به معنای درست خود بپذیرند. و خواستار تغییر در رویکردهای زیستن خود شوند. در غیر اینصورت جنگ و مرگ در افغانستان همچون عفونت در مرداب عفن زندگی آنان باقی می ماند.

اگر حکومت ودر نگاه ژرف ،نخبگان  افغان  اندکی بیشتر بر خاستگاهها و چشم اندازها و تعاملات و رضایتمندی احزاب و مردم می کوشید و در این فرصت بیست وپنج ساله تن به اصلاحات نرم و اساسی در رویکردها می داد بطور قطع این حادثه شوم حرکت به قهقهرا رخ نمی داد.

 

حمیدرضاابراهیم زاده

جامعه شناس وپژوهشگر حوزه جامعه و توسعه و رسانه.

25 مرداد1400

 

 

تمامی حقوق مربوط به این اثر درانحصار مولف محفوظ می باشد